Zrównoważony rozwój UW

„Dążenie do zrównoważonego podejścia w działaniach uniwersyteckich, promowanie wewnątrz Uniwersytetu Warszawskiego społecznej odpowiedzialności czy kwestii ochrony klimatu powinno nie tylko przejawiać się w przekazywanej wiedzy akademickiej i badaniach uniwersyteckich, ale także na stałe zakorzenić się w naszych wewnętrznych procedurach i codziennych czynnościach. Jedynie w taki sposób, realizując zapisy uniwersyteckiej Agendy na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju, UW będzie mógł silniej przyczyniać się do tworzenia dynamicznej, aktywnej i uczącej się organizacji, która w kolejnych latach zapewni zrównoważone środowisko pracy i nauki całej naszej społeczności.”  (Strategia Uniwersytetu Warszawskiego 2023 – 2032)

W dobie narastającego kryzysu klimatycznego organizacje, przedsiębiorstwa, ale także instytucje akademickie powinny znać swój wpływ na środowisko. Uniwersytet Warszawski to nie tylko centrum nauki i kształcenia, ale także duży organizm zużywający energię, wodę, generujący odpady i oddziałujący na otoczenie.

Jednym z naszych celów strategicznych jest rozwijanie Uczelni jako organizacji doskonalącej się i reagującej na zmiany w otoczeniu – przede wszystkim poprzez uproszczenie i poprawę jakości zarządzania procesami organizacyjnymi, finansowymi i inwestycyjnymi oraz standaryzację i polepszenie zarządzania przestrzenią i infrastrukturą uniwersytecką. 

Monitorowanie i raportowanie

Troska o klimat i zrównoważony rozwój stanowi jeden z priorytetów strategicznych uczelni a działania Uniwersytetu w tym zakresie są systematycznie monitorowane i raportowane. Dane dotyczące emisji, zużycia energii, wody i wykorzystania innych zasobów opublikowane są w Raporcie Środowiskowym (za lata 2023-2024) i Raporcie Społecznej Odpowiedzialności Uczelni (za lata 2020-2023), a także w sprawozdaniach Rektora Uniwersytetu Warszawskiego.

Przyjęta w 2021 roku Agenda na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju (https://www.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2021/10/agenda-na-rzecz-klimatu-i-zrownowazonego-rozwoju.pdf) stanowi wewnętrzny plan operacyjny realizacji celów klimatycznych i środowiskowych, integrując działania w obszarze infrastruktury, mobilności, gospodarki odpadami i edukacji ekologicznej.

Raport Środowiskowy Uniwersytetu Warszawskiego zawiera dane dotyczące wpływu działalności uczelni na środowisko oraz stanowi punkt odniesienia dla przyszłych działań w obszarze zrównoważonego rozwoju. Dokument prezentuje aktualne wyniki obliczeń emisji, zużycia zasobów oraz efektywności wdrażanych rozwiązań, a także wskazuje kierunki dalszych działań w ramach strategii klimatycznej UW. Uniwersytet Warszawski doskonali metody monitorowania i analizy danych środowiskowych, które umożliwiają precyzyjne śledzenie postępów w realizacji celów klimatycznych. Raport Środowiskowy Uniwersytetu Warszawskiego będzie publikowany w cyklu corocznym.

Wdrażane inicjatywy – od inwestycji w odnawialne źródła energii, poprzez ograniczanie emisji i racjonalizację zużycia zasobów, aż po rozwój edukacji i badań naukowych – potwierdzają konsekwentne zaangażowanie UW w budowanie zrównoważonej przyszłości. Uczelnia umacnia swoją pozycję jako instytucja odpowiedzialna klimatycznie, aktywnie wspierająca transformację w kierunku neutralności węglowej.

Estymacja śladu węglowego naszej organizacji pozwala nam nie tylko monitorować wielkość emisji, ale też skutecznie nimi zarządzać i przede wszystkim wyznaczać realne cele redukcyjne, zgodne z przyjętą przez nas deklaracją w ramach inicjatywy „Race to Zero”.

Dzięki tym działaniom Uniwersytet Warszawski spełnia rolę nie tylko ośrodka naukowego, ale także lidera zmian – w duchu odpowiedzialności za obecne i przyszłe pokolenia.

Długofalowy cel – neutralność klimatyczna do 2050

Uniwersytet Warszawski, jako sygnatariusz globalnej inicjatywy Race to Zero, zobowiązał się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. W ramach tego zobowiązania realizujemy długofalową strategię klimatyczną, obejmującą sześć kluczowych obszarów:

• Transport – promowanie dojazdów rowerem i komunikacją miejską, rozbudowa infrastruktury rowerowej, ograniczenie podróży lotniczych.
• Żywienie – zwiększenie udziału dań roślinnych, ograniczenie marnowania żywności, przekazywanie nadwyżek do „jadłodzielni”.
• Konsumpcja – wydłużenie cyklu życia sprzętu, wybór urządzeń energooszczędnych, recykling.
• Efektywne korzystanie z zasobów – modernizacja budynków, oszczędność wody, wdrażanie OZE.
• Edukacja i badania – rozwój kursów, projektów i współpracy międzynarodowej w obszarze zmian klimatu i technologii prośrodowiskowych.
• Adaptacja do zmian klimatu – rozwój infrastruktury w odpowiedzi na postępujące zmiany klimatu. 

Badania i edukacja na rzecz czystej energii

Uniwersytet Warszawski aktywnie rozwija badania naukowe i programy edukacyjne wspierające transformację energetyczną oraz rozwój czystych technologii. W wielu jednostkach uczelni prowadzone są prace dotyczące odnawialnych źródeł energii, magazynowania energii, efektywności energetycznej i ograniczania emisji CO₂.

W Centrum Nowych Technologii (CeNT UW) od 2022 roku realizowany jest m.in. projekt „SUNCOCAT”, którym kieruje prof. Joanna Kargul. Zespół opracowuje nowoczesne biofotoelektrody wykorzystujące energię słoneczną do bezpośredniej konwersji CO₂ w paliwo. Badania te łączą fotochemię, nanotechnologię i biologię w celu tworzenia zrównoważonych źródeł energii.

We współpracy z instytutem Fraunhofer ISE na Wydziale Fizyki UW opracowano nową generację ogniw perowskitowych, które charakteryzują się wysoką sprawnością i niskimi kosztami produkcji.

Z kolei Laboratorium Klimatyczno-Energetyczne (CARS UW), uruchomione w 2020 roku, analizuje procesy transformacji energetycznej, polityki klimatyczne i rozwój technologii OZE w kontekście gospodarki i społeczeństwa.

W wymiarze dydaktycznym UW kształci przyszłych m.in. specjalistów w dziedzinie energii i zrównoważonego rozwoju. Studenci mogą uczestniczyć w licznych zajęciach i warsztatach. Uczelnia oferuje również kształcenie  w międzywydziałowym programie „Sustainable Development” prowadzonym przez Centrum Badań nad Zrównoważonym Rozwojem (UCBS UW). 

Dzięki tym inicjatywom Uniwersytet Warszawski umacnia pozycję krajowego lidera w badaniach i edukacji na rzecz czystej energii oraz neutralności klimatycznej.