Ślad węglowy UW
Dlaczego liczenie śladu węglowego Uczelni ma znaczenie.
„Dążenie do zrównoważonego podejścia w działaniach uniwersyteckich, promowanie wewnątrz Uniwersytetu Warszawskiego społecznej odpowiedzialności czy kwestii ochrony klimatu powinno nie tylko przejawiać się w przekazywanej wiedzy akademickiej i badaniach uniwersyteckich, ale także na stałe zakorzenić się w naszych wewnętrznych procedurach i codziennych czynnościach. Jedynie w taki sposób, realizując zapisy uniwersyteckiej Agendy na rzecz klimatu i zrównoważonego rozwoju, UW będzie mógł silniej przyczyniać się do tworzenia dynamicznej, aktywnej i uczącej się organizacji, która w kolejnych latach zapewni zrównoważone środowisko pracy i nauki całej naszej społeczności.”
(Strategia Uniwersytetu Warszawskiego 2023 – 2032)
W dobie narastającego kryzysu klimatycznego organizacje, przedsiębiorstwa, ale także instytucje akademickie powinny znać swój wpływ na środowisko. Uniwersytet Warszawski to nie tylko centrum nauki i kształcenia, ale także duży organizm zużywający energię, wodę, generujący odpady i oddziałujący na otoczenie. Jednym z naszych celów strategicznych jest rozwijanie Uczelni jako organizacji doskonalącej się i reagującej na zmiany w otoczeniu – przede wszystkim poprzez uproszczenie i poprawę jakości zarządzania procesami organizacyjnymi, finansowymi i inwestycyjnymi oraz standaryzację i polepszenie zarządzania przestrzenią i infrastrukturą uniwersytecką. Regularne liczenie śladu węglowego naszej organizacji pozwala nam nie tylko monitorować emisje, ale też skutecznie nimi zarządzać i przede wszystkim wyznaczać realne cele redukcyjne, zgodne z przyjętą przez nas deklaracją w ramach oenzetowskiej inicjatywy „Race to Zero”.
Ślad węglowy Uniwersytetu Warszawskiego
Uniwersytet Warszawski przeanalizował swój ślad węglowy zgodnie z międzynarodowym standardem GHG Protocol, obejmującym emisje z tzw. zakresu 1 i zakresu 2. To odpowiednio emisje bezpośrednie – związane np. ze spalaniem paliw czy ubytkiem czynników chłodniczych – oraz emisje pośrednie wynikające z zakupu energii elektrycznej i cieplnej. Analizą objęto lata 2023 i 2024.
W zakresie 1 uwzględniono emisje gazów cieplarnianych pochodzące z użytkowania kotłów, silników oraz czynników chłodniczych. Dane zebrano ze wszystkich obiektów UW, także tych poza Warszawą. Uwzględniono rzeczywiste zużycie paliw oraz czynniki chłodnicze, a do obliczeń wykorzystano wskaźniki emisyjności opublikowane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami – KOBiZE (dla paliw spalanych w kotłach i silnikach) oraz wskaźniki GWP (Global Warming Potential Values) opublikowane przez IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change, ONZ). Warto dodać, że emisje z tego zakresu Uniwersytet raportuje corocznie do odpowiednich urzędów marszałkowskich.
Zakres 2 to emisje wynikające z zakupu energii. Dane obejmują zużycie energii elektrycznej przez wszystkie jednostki UW – zarówno w Warszawie, jak i poza nią. Obliczeń dokonano w oparciu o wskaźniki emisyjności publikowane przez KOBiZE. Z kolei dane dotyczące zakupu ciepła dotyczyły obiektów zlokalizowanych w stolicy. Emisje związane z wytwarzaniem ciepła w obiektach poza granicami Warszawy zostały ujęte w zakresie 1 lub zakresie 2, w emisjach związanych ze zużyciem energii elektrycznej, jeśli była ona wykorzystana do wytworzenia energii cieplnej. Do przeliczenia emisji związanych z ciepłem wykorzystano wskaźniki emisyjności publikowane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE).
WYNIKI
Całkowita emisja gazów cieplarnianych
W 2023 roku całkowita emisja gazów cieplarnianych (zakres 1 i 2) Uniwersytetu wyniosła 52 997,4 ton ekwiwalentu CO₂ (52 997,4 t CO₂e). W kolejnym – 2024 r., emisja była niższa o 3,5%, wyniosła 51 121,2 ton CO₂e. Największy udział w całkowitej emisji gazów cieplarnianych miały tzw. emisje pośrednie związane z zakupem energii elektrycznej i cieplnej.
Wykres 1. Emisja gazów cieplarnianych (zakres 1 i 2 GHG) w latach 2023 i 2024.
Wykres 2. Emisje gazów cieplarnianych (zakres 1 i 2 GHG) według rodzajów źródła emisji w latach 2023 i 2024
Względna emisja gazów cieplarnianych
Aby lepiej zrozumieć skalę emisji, Uniwersytet Warszawski przeanalizował tzw. względny ślad węglowy – czyli ile gazów cieplarnianych przypada na metr kwadratowy powierzchni oraz na jednego członka społeczności akademickiej.
Biorąc pod uwagę powierzchnię użytkową netto budynków i lokali stanowiących własność lub współwłasność UW oraz powierzchnię netto budynków i lokali dzierżawionych oraz wynajmowanych ślad węglowy UW wyniósł w latach 2023 i 2024 odpowiednio 98,4 oraz 94,7 kg CO₂e / m².
W przeliczeniu na łączną liczbę studentów i doktorantów (przy czym każda osoba liczona jest jeden raz) oraz liczbę osób zatrudnionych (liczoną jako ekwiwalent pełnego czasu pracy) ślad węglowy UW wyniósł 1204,7 kg CO₂e / osobę w roku 2023 oraz w 1147,1 kg CO₂e / osobę w roku 2024.
Wykres 3. Emisja gazów cieplarnianych w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni użytkowej netto UW oraz w przeliczeniu na osobę uwzględniając studentów, doktorantów i pracowników w latach 2023 i 2024 (zakres 1 i 2 GHG).