Nowe badania prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW

Im więcej betonu, tym mniejsze lęgi ptaków w miastach. Nowe badania prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW nie tylko potwierdzają tę tezę, ale też dostarczają precyzyjnych danych, z których mogą korzystać decydenci. Artykuł na ten temat ukazał się na łamach „Conservation Letters”.

Badanie, którego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Conservation Letters”, dostarcza dowodów na to, że wzrost powierzchni nieprzepuszczalnych, takich jak beton i asfalt, przekłada się na zmniejszenie sukcesu lęgowego ptaków miejskich. Zabudowanie połowy powierzchni czynnej biologicznie wiąże się ze zmniejszeniem liczby piskląt wyprowadzanych z gniazd o połowę.

“W obliczu szybkiej urbanizacji miasta potrzebują twardych danych wspierających decyzje dotyczące kształtowania zielonej infrastruktury. Nasza publikacja dostarcza danych dla urbanistów, architektów krajobrazu i decydentów politycznych, które pomogą w zagospodarowaniu przestrzeni. Pokazuje też dokładnie, jak przy systematycznym wzroście betonu i asfaltu w środowisku obniża się liczba młodych wyfruwających z budki lęgowej” – mówi prof. Marta Szulkin.

Pionierskie badania

Naukowczyni podkreśla, że są to pionierskie badania w miastach Europy Środkowo-Wschodniej.

“W publikacji wykorzystaliśmy dane z pięciu lat, ale nasze badania są tak naprawdę zwieńczeniem 10 lat mojej pracy w Polsce. W tym czasie utworzyliśmy system 500 budek lęgowych w Warszawie i najbliższych okolicach” – mówi prof. Marta Szulkin.

Budki zostały umieszczone nie tylko w parkach, ale też na osiedlach mieszkaniowych (m.in. na Olszynce Grochowskiej i Muranowie), na cmentarzu oraz w miejskich i podmiejskich lasach. Budki znalazły się też na Kampusie Ochota UW.

W publikacji zostały zaprezentowane dokładne szacunki dla dwóch powszechnie występujących gatunków sikorek: bogatek i modraszek. Naukowcy co roku od wczesnej wiosny obserwowali ptaki przez kilka tygodni. W badaniach terenowych uczestniczyło wielu doktorantów. Pierwszą autorką artykułu jest dr Michela Corsini, była doktorantka prof. Marty Szulkin.

Główne wnioski badawcze:

• utrata roślinności i naturalnych miejsc lęgowych w silnie zurbanizowanych obszarach jest dla dzikiej fauny miejskiej coraz większym wyzwaniem;
• sukces lęgowy ptaków maleje wraz ze wzrostem powierzchni nieprzepuszczalnych – zabetonowanie powierzchni zielonych o 50% obniża liczbę młodych wyfruwających z budki lęgowej o połowę;
• urbaniści i planiści mogą korzystać z danych naukowców i projektować przestrzenie miejskie tak, aby tworzyć powierzchnie zielone jak najbardziej przyjazne ptakom miejskim.

Corsini, M. Szulkin, M. (2025), Concrete Habitat Severely Decreases the Reproductive Output of Two Urban Birds, „Conservation Letters”, 18: https://doi.org/10.1111/conl.13093